გვანცა ბახუტაშვილი

I

სიზმრები და სიტყვები

სიზმრები

აქ ვარ სიყვარულო, აქ ვარ.
ფეხშიშველმა გადავკვეთე შენი წყვდიადი.
დღისა და ღამის გასაყარზე
შენ ძილში შფოთავ.
შენ გძინავს ქალთან, რომელიც მზეა,
ფეხშიშველმა შევაბიჯე მის სინათლეში,
დიდი ხის ჩრდილში ჩამოვისვენე,
ის ზრდიდა ბავშვს და ზრდიდა ყვავილებს.
მე , რაც ვნახე მომეწონა და ჩემს მიწაზე წამოვიღე,
ბაირაღივით მომქონდა ქარში
და ვინც ხედავდა რაღაცის რწმენა უჩნდებოდა
და ამ რწმენაში ,
დიდი ხნის წინ დავიწყებულის
უძველეს ფსკერზე,
ბუნდოვანი გამოფხიზლების
ბალახს ძოვდნენ მათი ხბოები.
მე კი მთვარე ვარ სავსე და ვრცელი ,
მე მთვარე ვარ ფეხშიშველი
და სანამ ზღვაა, მეც ვიქნები
რომ გადავკვეთო შენი სიზმრები
და მათ ნაპირზე ჩამოვისვენო.
იქნებ ყვავილიც კი მოვწყვიტო
იმ უცნაური სინათლიდან, რომელსაც
სძინავს ამღამ შენს გვერდით
და ერთნი გავხდეთ.
მე ამ სიყვარულს დროშასავით გავშლი ქარში და იმის ჩრდილში
ფეხშიშველი ბავშვები მოვლენ,
რაღაცის რწმენა გაუჩნდებათ,
რწმენას ვარსკვლავად გადააქცევენ
და დიდხანს, დიდხანს,
ქანცგაწყვეტამდე სიხარულით ითამაშებენ .
აქ ვარ სიყვარულო, ჯერ არაფერი გაჩენილა,
მარტო ყოფნაა და ამ ყოფნაში
უცნაურად მოკაშკაშე
დიდი სხეული იძერწება,
რაღაც არის ჩაფიქრებული-
გათენება როგორც ინებებს,
იყოს ისე, გათენება როგორც ინებებს.
მე აქ ვარ, აქ ვარ და ამ ყოფნაში ათასჯერ ვიშვი,
კიდევ მოვა ათასი შობა,
ათიათასი მთვარის თვალი…
რა უცნაური სიყვარულია,
რა ნამდვილი სიყვარულია
ფეხშიშველების სიყვარული-
მარტო ეს ვიცი
და რაც ვიცი სიტყვა არ ეთქმის
და სიტყვებს ვუკმევ,
მე მომწონს ასე,
სიტყვებს ვუკმევ:
და იყოს ასე.
რა სურნელებას ატრიალებს ეს საკმეველი.
რაა უსასრულო მინდობა არის,
რა უსასრულო მდინარეა-
რაც არის, არის…
ზუსტად ის არის, რაც მართლა არის.

საიდუმლო

როგორ შეიძლება თან საიდუმლო იყოს
და თან ისე ვარვარებდეს…
როგორ შეიძლება საიდუმლო იყოს
და სიბნელე კიარ ფარავდეს,
აი ასე ვარვარებდეს ..
-რაც არ უნდა წყვდიადში ვმალო
ვიღაც იპოვის
და ვინც იპოვის დაიუფლებს.
ამ სინათლეს კი, რაც შენს წინაა
მიდი და თვალი გაუსწორე-
მითხრა მეფემ
იმ ღამიდან, პირველად რომ გადავკვეთე შენი სიზმარი.

სიტყვები

ზღვა ღელვა იყო.
ქარის ფეხებს გამოედო ჩემი სიტყვები.
მოვიკვეთე და გავატანე,
შენ მაგაზე არ იდარდო, მე ბევრი
მაქვს, ახლებსაც ვაჩენ,
წაიყვანე თქო ჩემი სიტყვები.
სულ სიზმარივით ვლაპარაკობ,
შენ მართლა მყავხარ,
მყიფეა და მსხვრევადია
ყველა ყოფნა
ყველა არსების.
ქარი წავიდა შიშველ ფეხებზე
აბლანდული ჩემი სიტყვებით,
შენს სახელს არსად გავატანდი
შენს არც ერთ სახელს…
ეს უკვე ვიცი
და რაც ვიცი
ჩემი ყოფნაა უსიტყვებო ზღვის სიმართლეში.

სიტყვები

მე ამ ჭრელი მოსასხამით,
მარჯნის საყურით,
მე ამ მზერით,
კანის ხავერდით
ამბავს ვყვები
და ეს ამბავი ათასწლეულის მიღმიდან მომაქვს.
მე ამ შიშველ ტერფებზე დგომით
და ამ ტერფების ქარში რწევით
ამბავს ვყვები…
ხოლო სიტყვები ფრთებია ჩემი.
მე ყველა სიტყვას კარგად ვიცნობ
და ზუსტად ვიცი რა ეთერული სინათლე ყვავის იმათ წიაღში.
შენი სახელი ის სიტყვაა, რაც მუდმივად მოგემართება.
შენი სახელის ფსკერზე განდგომის ტაძარია,
ბერის მარტვილობა, მარტოობის განზომილება,
მზის უარყოფა , ასტრალური კარის მოკეტვა შენი თავისკენ .
სიტყვების ველი დანაღმულია ,
ამ ნაღმებზე ფეთქდებიან
ასწლეულები.

განსაცდელი

მზის რკალში ჩაწვა რაღაც შავი, ემბრიონივით ,
სიკვდილზე მღერის.
მზის რკალში ჩაწვა და ყველა ხმას უკან აბრუნებს
-არაფერია სიკვდილზე ძველი,
სიკვდილზე ძველი და ყოფნაზე უფრო ახალი.
და მე დაჭრილი შენს ზურგზე ვწვები.
მარადმკურნალი და სიტყვაზე უფრო მართალი
შენი სუნთქვაა, ყოველთვის იყო,
მაგრამ ეხლა ვერაფერს მშველის.
რაღაც ბნელი და უცნაური სიზმრებში
ჩადგა
და ფეხს არ იცვლის.
სიზმრებში ჩადგა, ფეხს არ იცვლის ,
სიკვდილზე მღერის.

ცხადი

სიზმრებს ვხედავდი , ასწლეული
და სიზმრებს ვთმობდი
და ჩემი სახე შეიქმნა ასე.
სიტყვებს ვაჩენდი
და ამ სიტყვებს ქარებს ვატანდი
ჩემი სხეული შეიქმნა ასე.
გამოღვიძება ძნელი იყო და მტკივნეული,
შევბრუნდი ძილში.
მე სიტყვა “ცრემლში” განვიბანე
და ამ სიტყვამ დაარბილა სიზმრების მიწა.
შენ მართლა მყავდი.
დედა ფუტკარი გამოფრინდა იმედის სკიდან,
იმის ნექტარი ყველაფერს კურნავს,
გადმომყვა ცხადში.
სიყვარულია წყნარი სიო დიდი მინდვრების,
მაღალ ბალახში ჩამძინებია.
სიყვარულია მშვიდი სიო ვრცელი ჭალების-
დედა ფუტკარი მღეროდა ასე.
ფეხისგულებით ამ მინდვრების მიწას ვიცნობდი
და ჩემი კანი ცნობდა ამ ქარებს.
სიყვარულია, რაც სიზმრებზე ადრე დაიწყო
და გაგრძელდება სიზმრების შემდეგ.
სიყვარულია, რაც სიტყვებზე ადრე დაიწყო
და გაგრძელდება
და იყოს ასე .
ეს სიტყვა შენზე სიმღერაა
და ამ სიმღერამ მოიაროს ათასწლეული,
სიყვარულის ზარები რეკოს.
ეს სიტყვა შენზე სიმღერაა
რათა გაცხადდეს საიდუმლო,
მანათობელმა იაროს ასე,
ასე იაროს მოშრიალე დღესასწაულმა:
მზის თვალში-წმენით
მთვარის თვალში- მკურნალი ცრემლით
და ყველა შემხვედრს დაუკრას თავი.
რაღაცა ძველი გაახსენოს ,
ძალიან ძველი,
დაბადებამდე რაც დაიწყო
და გაგრძელდება სიკვდილის შემდეგ,
ოღონდ რა არის, ან ვინ არის
არ იცოდნენ
და იყოს ასე.
ხოლო ბავშვები თამაშობდნენ იმის გარშემო,
წრეზე სხდებოდნენ,
ვარსკვლავს პურივით ინაწილებდნენ,
ირმის რძეს სვამდნენ
და თვლემდნენ ჩრდილში ამ სიმღერის
და იყოს ასე.
ეს სიტყვა ჩემგან დაიბადა,
ვათავისუფლებ,
ახლა თვითონ შვას თავისი თავი.
მე ბალახს ვუკმევ ,
ქარებს ვუხმობ,
შენს გზებს ვასწავლი
და მოხდეს ისე,
შენს გზაზე დადგეს.

ასევე იხილეთ